Νομικός Σύμβουλος
Ερώτημα: O οδηγός που με τράκαρε έκανε δήλωση ότι φταίει. Hασφάλειά του όμως, παρ_ ότι δεν αμφισβητεί τις μεγάλες ζημιές
του αυτοκινήτου μου, αρνείται να με πληρώσει για να το φτιάξω,
λέγοντας ότι θα το πράξει μόνο εκ των υστέρων, αφού δηλαδή
πληρώσω πρώτα την επισκευή από την τσέπη μου και της φέρω τα
σχετικά τιμολόγια: Έχει δίκιο;
Απάντηση: Πρόκειται για παλιά τακτική των ασφαλιστικών
εταιριών, όχι ασύμφορη γι_ αυτές, αφού ο αναγκασμένος να
προπληρώσει την επισκευή ζημιωθείς, αναγκάζεται, αν δεν έχει
οικονομική ευχέρεια, να κάνει επισκευή φθηνότερη από την
κανονική (π.χ. ανταλλακτικά όχι γνήσια ή μεταχειρισμένα) και
επιπλέον η ασφάλεια πληρώνει καθυστερημένα και άτοκα.
Σαν δικαιολογία οι ασφαλιστικές εταιρίες προέβαλαν ότι χωρίς
τιμολόγια δεν θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τις σχετικές
πληρωμές στην Εφορία ως έξοδα. Τελευταία η θέση αυτή απέκτησε
και επίσημο χαρακτήρα, αφού στο νόμο 1882 του 1990 _περί
μέτρων για την περιστολή της φοροδιαφυγής κ.λπ._ στο άρθρο 8,
παράγραφος 6 ορίζεται ότι: _Οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται
από ασφαλιστικές εταιρίες σε δικαιούχους ασφαλισμένων
αυτοκινήτων, για ζημιές που προξενήθηκαν στ_ αυτοκίνητα αυτά,
δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των
ασφαλιστικών επιχειρήσεων προκειμένου να υπολογιστούν τα
καθαρά κέρδη για τη φορολογία του εισοδήματος, αν δεν
καλύπτονται από νόμιμα δικαιολογητικά που προβλέπονται από τις
διατάξεις του Κώδικα Φορολογικών Στοιχείων.
H συζήτηση της κύριας αγωγής κατά ασφαλιστικής εταιρίας ή
άλλου υποχρέου για αποζημίωση από ατύχημα που προκλήθηκε με
αυτοκίνητο, κηρύσσεται απαράδεκτη αν δεν προσαχθούν τα
παραπάνω δικαιολογητικά του Κώδικα Φορολογικών Στοιχείων.
Επίσης για τα ποσά των ανωτέρω αποζημιώσεων που δεν
καλύπτονται από νόμιμα δικαιολογητικά, οι ασφαλιστικές
εταιρίες υποχρεούνται να αποδώσουν στο Δημόσιο το φόρο
προστιθέμενης αξίας ο οποίος δεν αποδόθηκε από τους υπόχρεους
λόγω μη εκδόσεως φορολογικών στοιχείων. Για τον καταλογισμό
και τη βεβαίωση του φόρου αυτού εφαρμόζονται οι σχετικές
διατάξεις__.
Όσο και αν είναι θεμιτή και λογική η πρόθεση του νομοθέτη να
υποχρεώσει τα συνεργεία αυτοκινήτων να φανερώνουν τα κέρδη
τους, δεν φαίνεται καθόλου λογικό ο πολίτης και ιδιαίτερα ο
οικονομικά αδύνατος να είναι υποχρεωμένος να προκαταβάλει τα
έξοδα για τη ζημιά του, αφού γι_ αυτόν ακριβώς το λόγο υπάρχει
η ασφάλιση, για να απαλλάσσει δηλαδή τον ασφαλισμένο από το
βάρος να πληρώσει ο ίδιος όταν επέλθει ο ασφαλιστικός
κίνδυνος, το ατύχημα.
Όπως γίνεται δεκτό από τη νομική επιστήμη στη χώρα μας, η
σκανδάλη που ενεργοποιεί την υποχρέωση του φταίχτη και κατ_
επέκταση της ασφαλιστικής του εταιρίας να πληρώσει, είναι
ακριβώς αυτή η επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου, το ότι
έγινε η ζημιά και όχι η επισκευή, που είναι αδιάφορο, αν έγινε
ή αν θα γίνει ποτέ. Και με σπασμένο αυτοκίνητο ο ασφαλισμένος
εξακολουθεί να είναι ζημιωμένος.
Όλα αυτά, που είναι θεμελιώδεις αρχές του δικαίου μας,
εξακολουθούν να ισχύουν ανεξάρτητα από, δικαιολογημένες έστω,
φορολογικές σκοπιμότητες. Επιβεβαιώθηκαν μάλιστα και πρόσφατα
από τη δικαστική κρίση.
Συγκεκριμένα με την υπ_ αριθ. 2911/24.05.91 απόφαση του
Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, (Δικαστής η Πρωτοδίκης κυρία
Αικατερίνη Τσίχλη, δικηγόρος του ζημιωθέντος η κυρία ’ρτεμις
Γιανναρά), κρίθηκε ότι εκείνος που ζημιώθηκε, δικαιούται να
αποζημιωθεί και χωρίς να προσκομίσει τιμολόγια, αν μέχρι την
ημέρα της δίκης τουλάχιστον, δεν έχει ακόμη επισκευάσει το
αυτοκίνητό του. Και ότι μπορεί να αποδείξει τη ζημιά του και
με προσφορές από συνεργεία ή αντιπροσωπείες ανταλλακτικών, ή
και με μάρτυρες ακόμη, φθάνει να αποδείξει ότι τα κονδύλια που
ζητεί, θα απαιτηθούν πράγματι οπωσδήποτε για την αποκατάσταση
της ζημιάς του.
Παρ_ όλα αυτά η ορθή και δίκαια πιο πάνω απόφαση λύνει μερικώς
μόνο το πρόβλημα. Με βάση τον παραπάνω φορολογικό νόμο οι
ασφαλιστικές εταιρίες θα αρνούνται να πληρώσουν χωρίς
προηγούμενη επισκευή και τιμολόγια. Θα σας αποζημιώσουν όμως
έστω και χωρίς αυτά, μετά τη δικαίωσή σας από το Δικαστήριο,
αφού η δικαστική απόφαση που βεβαιώνει την υποχρέωσή τους να
σας πληρώσουν, τους υπερκαλύπτει χωρίς άλλο για τη
δικαιολόγηση των εξόδων τους απέναντι στην εφορία.
Βέβαια θα χρειασθεί να περιμένετε αρκετά με ανεπισκεύαστο το
αυτοκίνητό σας μέχρις ότου να γίνει το Δικαστήριο, ώστε είναι
συζητήσιμο αν αξίζει να το κάνετε. Τελικά η αναμονή φαίνεται
_επιλέξιμη_, μόνο στην περίπτωση που πράγματι δεν υπάρχουν τα
χρήματα, για να γίνει η επισκευή.
Ηθικό δίδαγμα: Είναι καλύτερα να είσαι πλούσιος και υγιής παρά
φτωχός και άρρωστος.
ΜΑΡΚΑΤΟΣ-ΛΑΜΝΙΔΗΣ-ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ-ΓΑΝΩΤΗΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ETAIPIA ΑΘΗΝΩΝ
Υπεύθυνοι άρθρου: Δημήτρης Μαρκάτος, Γεωργία Ανανιάδου